ارز دولتی

ارز دولتی چیست؟

ارز دولتی، که به آن ارز مبادله‌ای نیز گفته می‌شود، نوعی ارز است که توسط دولت در صرافی‌ها ارائه می‌شود و با هدف کنترل نوسانات ارزی و تأمین ارز برای واردات کالاهای خاص و امور ضروری به کار می‌رود. این ارز با نرخی متفاوت از بازار آزاد عرضه می‌شود و به همین دلیل، قیمت آن از ارز آزاد کمتر است. نرخ ارز دولتی توسط مرکز مبادلات ارزی اعلام می‌گردد و به عنوان نرخ رسمی یا دولتی ارز شناخته می‌شود. ارز دولتی بیشتر برای واردات کالاهای دولتی، کالاهای اساسی توسط بخش خصوصی، سفر و مأموریت‌های دولتی، تأمین محصولات کشاورزی، تأمین ارز از صادرات محصولات پتروشیمی و فولادی، تحصیل دانشجویی خارج از کشور، کالاها و اقلام اساسی سبد زندگی مثل برنج، روغن، شکر، گندم و جو، درمان و معالجه ضروری در خارج از کشور، و هزینه‌های ثبت دفاتر رسمی و مراکز علمی و آموزشی در خارج از کشور استفاده می‌شود.

برای دریافت ارز دولتی، هر فرد ایرانی می‌تواند سالیانه یک بار و تا سقف 2 هزار یورو ارز سهمیه‌ای دریافت کند. طبق مصوبه دولت، برای خرید دلار دولتی با کارت ملی، فرد باید حسابی در بانک ملی افتتاح کرده و در اپلیکیشن ایوا ثبت نام کند. پس از افتتاح حساب ارزی، به شعبه ارزی مراجعه کرده و شماره شبا حساب ارزی دریافت نماید. سپس به صرافی مراجعه کرده و هزینه خرید ارز را پرداخت می‌کند. صرافی پس از دریافت مبلغ معادل ارزی، ارز را به حساب ارزی متقاضی انتقال می‌دهد. متقاضیانی که قصد دریافت دلار کاغذی را دارند، پس از گذشت 5 روز کاری از انتقال ارز به حساب ارزی، به صورت حضوری به شعبه ارزی بانک ملی مراجعه کرده و دلار فیزیکی دریافت می‌کنند. برای تحویل ارز سهمیه‌ای با کارت ملی، 6 درصد کارمزد برداشت پرداخت می‌شود.

قیمت ارز دولتی نسبت به ارز آزاد پایین‌تر است و به همین دلیل، افراد تمایل دارند این نوع ارز را دریافت کنند. به عنوان مثال، در زمان نگارش این مقاله، قیمت دلار دولتی حدود 41 هزار تومان است در حالی که قیمت دلار در بازار آزاد حدوداً 49 هزار تومان است. این تفاوت قیمت سبب صرفه‌جویی قابل توجهی برای خریداران می‌شود. البته، نرخ خرید ارز دولتی نیز ممکن است تغییر کند و قیمت‌ها به طور مداوم در سایت بازار متشکل معاملات ارز ایران به‌روز می‌شوند.

ارز دولتی که با نام ارز مبادله‌ای نیز شناخته می‌شود، نوعی ارز است که به هر فرد ایرانی یک بار در سال تعلق می‌گیرد. این ارز با قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار آزاد به متقاضیان ارائه می‌شود و هدف از آن کنترل نوسانات ارزی و حمایت از اقشار مختلف جامعه است.

بانک مرکزی متولی اصلی تخصیص ارز دولتی است و ضوابط و مقررات مربوط به آن را تعیین می‌کند. در حال حاضر، ارز دولتی به مصارف مختلفی مانند سفرهای خارجی، درمان، تحصیل و واردات کالاهای اساسی اختصاص می‌یابد.