واشنگتن — اسناد محرمانه دیپلماتیک که به تازگی منتشر شده اند نشان می دهد دولت ترامپ در ماه های ژوئن و ژوئیه به سرعت برای اجرای یک ممنوعیت گسترده سفر علیه اتباع ۱۹ کشور وارد عمل شده است. در این دستورالعمل های داخلی حتی جزئیاتی درباره نحوه رد ویزای دانشجویی تا استثناهایی برای ورزشکاران المپیکی و اقلیت های تحت آزار در ایران ذکر شده است.
این اسناد (که توسط مؤسسه حقوقی «رد ایگل» از طریق دعوی حقوقی به دست آمده اند) تصویر کم سابقه ای از تلاش های پشت پرده وزارت خارجه برای اجرای فرمان ۴ ژوئن ترامپ ــ مبنی بر تعلیق ورود اتباع کشورهایی که «تهدید امنیت ملی» تلقی می شوند ــ ارائه می دهد.
راهنمای جدید وزارت امور خارجه آمریکا برای ویزای مهاجرتی اقلیتهای قومی و مذهبی از ایران
طبق سند رسمی منتشر شده در ژانویه ۲۰۲۵ وزارت امور خارجه آمریکا
ورود اتباع برخی کشورها به آمریکا به طور کامل یا جزئی تعلیق شده است. با این حال، استثنائی مهم برای “اقلیتهای قومی و مذهبی تحت آزار در ایران” قائل شده اند.
بر اساس این دستورالعمل، گروههای زیر مشمول استثنا هستند و میتوانند برای ویزای مهاجرتی به آمریکا اقدام کنند:
اعراب اهوازی، ترکهای آذربایجانی (آذریها)، بهائیان، بلوچها، مسیحیان، یهودیان، کردها، صابئین مندائی، مسلمانان صوفی، مسلمانان سنی، یارسانیان، زرتشتیان و …
نکات مهم این دستورالعمل:
این فهرست محدود نیست و سایر گروههای مواجه با آزار نیز میتوانند مشمول شوند؛ تصمیم نهایی با افسر مهاجرت در زمان مصاحبه است.
نیازی به اثبات آزار شخصی نیست و عضویت در این اقلیتها کفایت میکند.
ویزای افراد پذیرفته شده با عبارت “Excepted from PP Restricting Entry” صادر و ثبت میشود.
مدارک حمایتی باید به پرونده اضافه شده و افسران میتوانند به منابع حقوق بشری و گزارشهای سالانه استناد کنند.
اگر متقاضی تحت شرایط دیگری نیز مشمول استثنا باشد، نیاز به بررسی این بخش نیست.
همچنین تأکید شده مسئولیت اثبات صلاحیت با متقاضی است و در صورت نبود مدارک کافی، درخواست میتواند رد شود.
این دستورالعمل میتواند فرصت مهمی برای آن دسته از اعضای اقلیتهای مذهبی و قومی ایران باشد که با محدودیت هایی مواجه بوده اند و متقاضی مهاجرت به آمریکا هستند.
یادآوری:
این دستورالعمل تنها برای ویزاهای مهاجرتی است و شامل ویزاهای غیر مهاجرتی مانند تحصیلی توریستی و …. شامل نمی شود
ممنوعیت گسترده با استثناهای محدود
در اولین کابل مورخ ۸ ژوئن، سفارتخانه ها و کنسولگری های آمریکا در سراسر جهان مأمور شدند به دولت های میزبان اطلاع دهند که صدور ویزا و ورود اتباع ۱۲ کشور از جمله افغانستان، ایران، لیبی، سومالی، سودان و یمن کاملاً تعلیق می شود. همچنین برای ۷ کشور دیگر از جمله کوبا، ونزوئلا و لائوس محدودیت های جزئی برقرار شد.
با این حال برخی استثناها در نظر گرفته شد؛ مانند دارندگان گرین کارت، دو تابعیتی ها با گذرنامه کشور ثالث، ویزای فرزندخواندگی، ویزای ویژه مهاجرت افغان ها و کارکنان دولت آمریکا، و به شکل ویژه، «هر ورزشکاری که برای جام جهانی فوتبال، المپیک یا رویدادهای ورزشی بزرگ سفر می کند».
استثنائات «منافع ملی»
در ۹ ژوئن، کابل بعدی روندی برای «استثنائات منافع ملی» (NIE) تعیین کرد. طبق آن، سفر افراد فقط در شرایطی «استثنایی» و «ضروری برای منافع آمریکا» می توانست مجاز شود.
نمونه ها شامل درمان های پزشکی فوری، همکاری های امنیتی و حضور در مسابقات ورزشی حرفه ای بود. در مقابل، ویزا برای دیدارهای خانوادگی، تحصیل یا سفرهای تجاری عادی به صراحت رد شد. در متن آمده بود: «ارتباط با یک شهروند آمریکایی، به تنهایی دلیلی برای اعطای استثنای منافع ملی محسوب نمی شود.»
استثنای ورزشی
در ۱۶ ژوئن، وزارت خارجه روشن کرد که استثنای ورزشی شامل جام جهانی ۲۰۲۶، المپیک تابستانی ۲۰۲۸ لس آنجلس، و المپیک زمستانی ۲۰۳۴ سالت لیک سیتی و دیگر رویدادهای تعیین شده توسط وزیر خارجه می شود.
این استثنا فقط ورزشکاران، مربیان، کادر پشتیبانی و خانواده درجه یک آنان را در بر می گرفت؛ خبرنگاران، اسپانسرها و تماشاگران شامل آن نمی شدند. برای آن ها تنها امکان درخواست «استثنای منافع ملی» وجود داشت.
قاعده ویژه برای اقلیت های ایران
در ۱۸ ژوئیه، کابل چهارم به یکی از بندهای خاص فرمان ترامپ پرداخت: استثنا برای «اقلیت های قومی و مذهبی تحت آزار در ایران». مأموران کنسولی موظف شدند همچنان درخواست های ویزای گروه هایی مانند عرب های اهوازی، بهاییان، کردها، یهودیان، مسیحیان، صوفیان، اهل سنت و زرتشتیان را بررسی کنند.
این افراد نیازی به اثبات آزار شخصی نداشتند، اما افسران موظف بودند مستندات و گزارش های حقوق بشری وزارت خارجه را ضمیمه کنند. این ویزاها باید با برچسب «مستثنی از فرمان ریاست جمهوری محدودکننده ورود» صادر می شدند.
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده است که برخی گروههای قومی و مذهبی تحت آزار، مشمول استثناهای مربوط به «تراول بن» هستند و میتوانند برای دریافت ویزای آمریکا اقدام کنند. فهرست منتشر شده شامل گروههای زیر است:
| نام در فارسی | معادل در انگلیسی |
|---|---|
| عرب‌های اهوازی | Ahwazi Arabs |
| ترکهای آذربایجانی (آذریها) | Azerbaijani Turks (Azeris) |
| بهائیان | Baháʼís |
| بلوچها | Baluchs (Baloch people) |
| مسیحیان | Christians |
| یهودیان | Jews |
| کردها | Kurds |
| صابئین-مندائیان | Mandaeans (Sabians) |
| مسلمانان صوفی | Sufi Muslims |
| مسلمانان سنی | Sunni Muslims |
| یارسان | Yarsanis (Ahl-e Haqq) |
| زرتشتیان | Zoroastrians |
با این حال وزارت خارجه تأکید کرده است که این فهرست کامل نیست و سایر اقلیتهای تحت فشار و تبعیض نیز میتوانند مشمول این استثنا شوند و مسیر دریافت ویزای آمریکا برای آن‌ها فراهم است.
دیپلماسی خاموش، پیامدهای سنگین
مجموع این اسناد نشان می دهد که ممنوعیت های ترامپ تا چه اندازه گسترده بوده و اجرای آن چه پیچیدگی هایی داشته است؛ از مذاکرات جهانی گرفته تا تصمیم های جزئی درباره فوتبالیست ها و اقلیت های مذهبی. همچنین این اسناد اتکای دولت به بند ۲۱۲(f) قانون مهاجرت و تابعیت را برجسته می کند؛ همان بندی که در ممنوعیت های قبلی دوره اول ترامپ هم مورد استفاده قرار گرفت.
هرچند واکنش دولت های خارجی به این اقدامات در اسناد ذکر نشده، اما به روشنی پیداست وزارت خارجه موظف بوده بین دستور کلی رئیس جمهور و مجموعه ای از استثناهای پراکنده تعادل برقرار کند.
کابل چیست؟
کلمه‌ی «کابل» در این متن یک اصطلاح دیپلماتیک است و به پیام‌ها یا مکاتبات رسمی سفارت‌ها و کنسولگری‌های یک کشور با وزارت امور خارجه آن کشور اشاره دارد.
به طور دقیق‌تر:
-
این پیام‌ها معمولاً برای گزارش وضعیت، دستورالعمل‌ها یا اطلاع‌رسانی‌های مهم به کار می‌روند.
-
در زبان انگلیسی به آن‌ها Diplomatic Cable گفته میشود.
-
مثلاً وقتی یک سفارتخانه آمریکا در کشوری گزارشی درباره وضعیت امنیتی یا قوانین جدید ویزا می‌فرستد، آن پیام به شکل یک کابل رسمی به واشنگتن ارسال میشود.
پس در متن، وقتی گفته میشود «کابل‌های دیپلماتیک منتشر شده»، منظور اسناد رسمی و مکاتبات داخلی وزارت خارجه و سفارت‌ها است که جزئیات اجرای ممنوعیت سفر ترامپ را نشان می‌دهند.
منبع: https://migrantinsider.com/p/scoop-diplomatic-cables-reveal-scramble
